Poznaj rodzaje stawów w ciele człowieka i ich funkcje! - 4Flex

Stawy u człowieka, czyli połączenia maziowe, to najbardziej ruchome i jednocześnie najbardziej złożone połączenia kości1. Stanowią element odpowiedzialny za wykonywanie podstawowych ruchów oraz utrzymanie prawidłowej postawy. To właśnie dzięki stawom możemy przemieszczać się i wykonywać czynności dnia codziennego. Dowiedz się, jakie są stawy u człowieka i poznaj ich funkcje!

Spis treści:

Co to są stawy u człowieka?

Stawy są ruchomymi połączeniami umiejscowionymi między składnikami szkieletu zewnętrznego lub wewnętrznego. Każdy staw składa się z powierzchni stawowych, torebki stawowej i jamy stawowej. Poszczególne stawy różnią się od siebie zadaniami biologicznymi, przez co mają różną budowę i ruchomość1.

Gdzie znajdują się stawy u człowieka? Stawy występują tak naprawdę w obrębie całego ciała, umożliwiając poruszanie. W stawach problem stanowi duże tarcie, dlatego powierzchnie stawowe kości pokryte są odporną na ścieranie chrząstką szklistą1.

Schemat budowy stawu

Staw człowieka składa się z następujących elementów2:

  • główka stawu,
  • panewka stawowa,
  • chrząstka szklista pokrywająca powierzchnie stawowe,
  • błona maziowa torebki stawowej,
  • błona włóknista torebki stawowej,
  • maź stawowa,
  • więzadło wzmacniające torebkę stawową.

Stawy u człowieka – rodzaje

Stawy dzieli się pod względem1:

  • liczby osi, wokół których wykonywane są ruchy w stawie,
  • liczby powierzchni stawowych,
  • ukształtowania powierzchni stawowych.

Liczba osi ruchu i ukształtowania powierzchni stawowych

Ze względu na ukształtowanie powierzchni stawowych i rodzaj wykonywanych ruchów wyróżnić można stawy jednoosiowe, dwuosiowe i wieloosiowe, czyli stawy o jednym, dwóch i trzech stopniach swobody ruchów. Warto także wiedzieć, jakie stawy zaliczają się do poszczególnych grup1.

Stawy jednoosiowe

Do jednoosiowych zaliczamy staw: zawiasowy, obrotowy i śrubowy. W stawie zawiasowym mogą zachodzić ruchy zginania i prostowania, a przykładem są stawy międzypaliczkowe. Większe możliwości zapewnia staw obrotowy, którym można wykonywać ruch obrotowy w obie strony tak jak np. w stawie promieniowo-łokciowym bliższym. Ostatnim typem stawu jednoosiowego jest staw śrubowy, który zapewnia ruch obrotowy wokół osi podłużnej połączony z równoczesnym ruchem posuwistym wzdłuż tej osi. Takie ruchy wykonywane są np. w stawie szczytowo-obrotowym1.

Stawy dwuosiowe

Do grupy stawów dwuosiowych zalicza się staw kłykciowy i staw siodełkowy. Za pomocą stawu kłykciowego można wykonywać ruchy zginania i prostowania, odwodzenia i przywodzenia, a także obwodzenia. Z połączenia wszystkich tych ruchów powstaje złożony ruch obwodzenia ręki. Typowym przykładem stawu siodełkowego jest staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka, w którym można przywodzić, odwodzić, przeciwstawiać i odprowadzać kciuk. Połączenie ruchów umożliwia obwodzenie1.

Stawy wieloosiowe

Do stawów wieloosiowych zalicza się stawy kuliste, które dzielą się na stawy kuliste wolne oraz stawy kuliste panewkowe. Ruchy w stawach kulistych mogą odbywać się wokół dowolnych osi. Stawem kulistym wolnym jest np. staw ramienny, z kolei przykładem stawu kulistego panewkowego jest staw biodrowy1.

Liczba powierzchni stawowych

Podział obejmuje stawy proste i złożone. Stawy proste to takie, które tworzą jedynie dwie kości. Przykładami są stawy międzypaliczkowe, stawy ramienne oraz stawy biodrowe. Stawy złożone zbudowane są z więcej niż dwóch kości. Przykładem jest staw skroniowo-żuchwowy czy staw mostkowo-obojczykowy1.

Funkcje stawów w ciele człowieka

Wszystkie stawy u człowieka tworzą bierną część układu ruchu. Są podporą i swego rodzaju rusztowaniem dla mięśni, ponadto ochraniają narządy. Dzięki stawom możemy się poruszać1.

Podstawowe rodzaje ruchów w stawach to:

  • zginanie,
  • prostowanie,
  • wyprost,
  • odwodzenie,
  • odwiedzenie,
  • przywodzenie,
  • przywiedzenie
  • nawracanie,
  • nawrócenie,
  • odwracanie,
  • odwrócenie,
  • obracanie,
  • obrót,
  • wysuwanie,
  • cofanie,
  • unoszenie,
  • obniżanie,
  • wysunięcie,
  • cofnięcie,
  • uniesienie,
  • obniżenie,
  • skręcanie,
  • skręt,
  • obwodzenie,
  • repozycja,
  • przeprost.

Biorąc pod uwagę liczbę ruchów, jakie można wykonywać w stawach, jasne staje się, dlaczego są one nazywane najbardziej ruchomymi połączeniami kości.

Bolące stawy – na jakie choroby narażone są stawy?

Najczęstszą chorobą obejmującą stawy, która jednocześnie jest najczęstszą chorobą układu ruchu, jest choroba zwyrodnieniowa stawów. Powstaje w wyniku zaburzenia jakości i ilości chrząstki stawowej, która ma za zadanie amortyzować ruchy stawy i umożliwiać przesuwanie się powierzchni stawowych. Z czasem uszkodzeniu mogą ulegać kolejne struktury, czego skutkiem jest ból, strzelające stawy i poranna sztywność, a z czasem zniekształcenie obrysów stawów oraz ograniczenie ruchomości.

Ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem, dlatego bóle stawów u starszych osób mogą oznaczać początek choroby zwyrodnieniowej. Zwyrodnienie stawów, choć może objąć każdy staw, to najczęściej zajmuje kolana, biodra, stawy palców rąk i stóp, a także kręgosłup3. Stawy kolanowe są szczególnie narażone, gdyż budowa kolana jest dość skomplikowana, przez co sprzyja urazom, a te są jedną z przyczyn choroby zwyrodnieniowej.

Co robić, aby uniknąć zachorowania na chorobę zwyrodnieniową stawów?

Do rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów przyczyniają się czynniki takie jak: otyłość, osłabienie mięśni otaczających staw, uprawianie sportu, zaburzenia budowy stawu czy czynniki zawodowe, np. częste klęczenie lub zginanie kolan, podnoszenie ciężkich przedmiotów i długotrwałe stanie. Wskazane czynniki są modyfikowalne, co w praktyce znaczy tyle, że chorobie zwyrodnieniowej stawów można w pewnym stopniu zapobiec3. Kluczem do sukcesu jest dbanie o stawy.

Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na zwyrodnienie stawów, przestrzegaj następujących zasad3:

  • Zadbaj o wagę i zrzuć zbędne kilogramy.
  • Dbaj o kondycję fizyczną, uprawiając sporty.
  • Unikaj wykonywania czynności powodujących ból stawó
  • Stosuj kolagen na stawy, który pozwala na zachowanie ich bezbolesnego funkcjonowania.
  • Oszczędzaj swoje stawy.
  • Wykonuj zalecone ćwiczenia rehabilitacyjne.
  • Stosuj się do zaleceń lekarza dotyczących poprawy funkcjonowania stawu.

W razie bólu stawów poproś lekarza, aby doradził Ci, co na stawy najlepiej się sprawdzi. Specjalista najprawdopodobniej przepisze Ci tabletki na stawy lub maść o przeciwbólowym i przeciwzapalnym działaniu.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

  1. Marecki B., Anatomia funkcjonalna w zakresie studiów wychowania fizycznego, Poznań, 2004.
  2. Ignasiak Z., Anatomia układu ruchu, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2013.
  3. Guła Z., Korkosz M., Choroba zwyrodnieniowa stawów, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017.

Linia produktów 4flex

Kompleksowo

opakowanie 4Flex – 30 saszetek z proszkiem. Suplement diety na stawy z kolagenem dla dorosłych.

Kolagen Fortigel®

4Flex saszetki

Ze smakiem

opakowanie 4Flex o smaku czarnej porzeczki

Kolagen Fortigel® + witamina C

4Flex smakowy

Kompleksowo

Suplement diety 4Flex sport – łatwo przyswajany kolagen z l-karnityną. Produkt przeznaczony dla osób aktywnych i dbających o zdrowy tryb życia.

Wyjątkowe połączenie kolagenu i L-karnityny

4Flex Sport

Dojrzale

Suplement diety 4Flex silver na stawy. Kolagen nowej generacji z wapniem i witaminą D. Opakowanie 30 saszetek z proszkiem.

Kolagen Fortigel® + wapń + witamina D

4flex Silver

Czytaj więcej

Ból kręgosłupa piersiowego – przyczyny, objawy, sposoby leczenia Ból kręgosłupa piersiowego – przyczyny, objawy, sposoby leczenia Ból kręgosłupa piersiowego – przyczyny, objawy, sposoby leczenia Ból pleców w odcinku piersiowym to powszechnie występujący problem, który dotknąć może każdego bez względu na wiek. Pojawić się może między innymi u... Więcej Ból kręgosłupa – przyczyny, objawy, rodzaje, leczenie Ból kręgosłupa – przyczyny, objawy, rodzaje, leczenie Ból kręgosłupa – przyczyny, objawy, rodzaje, leczenie Ból kręgosłupa to powszechny problem zdrowotny, który dotyka ludzi w różnym wieku. Prawdopodobnie większość społeczeństwa na jakimś etapie życia doświadczy bólu pleców. Może... Więcej Ból kręgosłupa w odcinku szyjnym – przyczyny, leczenie, profilaktyka Ból kręgosłupa w odcinku szyjnym – przyczyny, leczenie, profilaktyka Ból kręgosłupa w odcinku szyjnym – przyczyny, leczenie, profilaktyka Dolegliwości bólowe kręgosłupa szyjnego występują powszechnie i dotyczą coraz młodszych osób. Stanowią duży problem epidemiologiczny mający nawrotowy i przewlekły charakter. Przyczyn bólu kręgosłupa... Więcej Przeciążone stawy – przyczyny, objawy oraz co powodują Przeciążone stawy – przyczyny, objawy oraz co powodują Przeciążone stawy – przyczyny, objawy oraz co powodują Stawy u człowieka to najbardziej ruchome i zarazem najbardziej złożone połączenia kości. Pojawiające się w ich obrębie dolegliwości bólowe mogą wywoływać obawę, że... Więcej Chrząstka stawowa – czym jest i jaką pełni funkcję oraz jak o nią dbać? Chrząstka stawowa – czym jest i jaką pełni funkcję oraz jak o nią dbać Chrząstka stawowa – czym jest i jaką pełni funkcję oraz jak o nią dbać? Uszkodzenie chrząstki stawowej kolan, bioder, barków i innych stawów to powszechny problem, który dotyczy ludzi w różnym wieku. Choć przyczyny uszkodzenia chrząstki są... Więcej Ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym – przyczyny, leczenie i profilaktyka Ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym – przyczyny, leczenie i profilaktyka Ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym – przyczyny, leczenie i profilaktyka Bóle zlokalizowane w dolnym odcinku kręgosłupa zwykło się nazywać bólami krzyża. Są to jedne z najczęstszych dolegliwości występujących u człowieka, a ich częstość... Więcej Bóle mięśni – przyczyny i sposoby radzenia sobie z problemem Bóle mięśni - przyczyny i sposoby radzenia sobie z problemem Bóle mięśni – przyczyny i sposoby radzenia sobie z problemem Ból pochodzenia mięśniowego to powszechny problem, który dotyczy ludzi w różnym wieku. Większość dorosłych doświadczyła jednego lub więcej epizodów bólu mięśniowo-szkieletowego, będącego skutkiem... Więcej Kolagen – czym jest i jaką pełni funkcję w organizmie? Kolagen – czym jest i jaką pełni funkcję w organizmie Kolagen – czym jest i jaką pełni funkcję w organizmie? Kolagen to substancja naturalnie występująca w ludzkim organizmie, wykazująca wiele właściwości zdrowotnych i szerokie spektrum działania. Zapewnia jędrność i elastyczność skórze, a włosy... Więcej Maź stawowa – czym jest i jaką pełni rolę? Maź stawowa – czym jest i jaką pełni rolę? Maź stawowa – czym jest i jaką pełni rolę? Maź stawowa to substancja, która przez smarowanie powierzchni chrząstek zmniejsza tarcie w stawach, dzięki czemu mogą one zapewniać ruchomość składnikom szkieletu. Kiedy ilość... Więcej Bóle stawów – przyczyny i sposoby radzenia sobie z problemem Grafika przedstawia rehabilitację wywołaną bólem stawów Bóle stawów – przyczyny i sposoby radzenia sobie z problemem Ostry ból jednego lub kilku stawów może mieć różnorakie podłoże. Jedną z możliwych przyczyn bólu stawów jest choroba zwyrodnieniowa. Dolegliwości ze strony stawów... Więcej Ból stawu krzyżowo-biodrowego – przyczyny, sposoby radzenia sobie z problemem Grafika przedstawia osobę trzymającą się za odcinek krzyżowo- biodrowy Ból stawu krzyżowo-biodrowego – przyczyny, sposoby radzenia sobie z problemem Ból stawu krzyżowo-biodrowego odczuwany w okolicy lędźwiowego odcinka kręgosłupa jest bardzo uciążliwy i utrudnia normalne funkcjonowanie. Często utożsamiany jest z rwą kulszową, z... Więcej Staw ramienny – rodzaj, budowa i funkcje Staw ramienny – rodzaj, budowa i funkcje Staw ramienny – rodzaj, budowa i funkcje Staw ramienny jest jedną ze struktur budujących bark. Połączony jest wraz ze stawem barkowo-obojczykowym. Pozostałe elementy, tworzące bark, to m.in. kość ramienna, łopatka... Więcej Ból łokcia – przyczyny, leczenie Ból łokcia - przyczyny, leczenie Ból łokcia – przyczyny, leczenie Ból łokcia może być odczuwany przy jego zginaniu lub prostowaniu, podnoszeniu ciężkich przedmiotów, angażowaniu go do wykonywania czynności, a nawet w spoczynku. W... Więcej Rodzaje stawów w ciele człowieka oraz ich funkcje Poznaj rodzaje stawów w ciele człowieka Rodzaje stawów w ciele człowieka oraz ich funkcje Stawy u człowieka, czyli połączenia maziowe, to najbardziej ruchome i jednocześnie najbardziej złożone połączenia kości1. Stanowią element odpowiedzialny za wykonywanie podstawowych ruchów oraz... Więcej Ból nadgarstka – przyczyny, objawy, leczenie Wizyta u lekarza z powodu bólu nadgarstka Ból nadgarstka – przyczyny, objawy, leczenie Ból nadgarstka i okolic może mieć etiologię urazową lub nieurazową. Zbudowany z wielu drobnych stawów nadgarstek stale narażony jest na przeciążenia i urazy,... Więcej Strzelające stawy – co robić, gdy stają się problemem? Czy strzelające stawy występują tylko u osób starszych? Strzelające stawy – co robić, gdy stają się problemem? Stawy umożliwiają wykonywanie złożonych ruchów i są intensywnie zaangażowane każdego dnia. Dodatkowo, pod wpływem różnych czynników (np. ubogiej diety, papierosów czy starzenia się)... Więcej Zwyrodnienie stawu biodrowego – objawy, przyczyny, techniki leczenia Lekarz diagnozuje dolegliwości biodrowe Zwyrodnienie stawu biodrowego – objawy, przyczyny, techniki leczenia Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych jest powszechnie uznawana za schorzenie wieku starszego, a w praktyce coraz częściej dotyka także ludzi młodych. Nadwaga, brak aktywności... Więcej Zwyrodnienie stawu kolanowego – diagnostyka oraz metody leczenia gonartrozy Co to jest gonartroza? Zwyrodnienie stawu kolanowego – diagnostyka oraz metody leczenia gonartrozy Gonartroza to postępująca choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego, która w zaawansowanej postaci może prowadzić nawet do niepełnosprawności. Właściwie dobrane leczenie oraz rehabilitacja mogą jednak... Więcej Zwyrodnienie stawu barkowego – przyczyny powstawania i leczenie Lekarz diagnozujący zwyrodnienie stawu barkowego Zwyrodnienie stawu barkowego – przyczyny powstawania i leczenie Choroba zwyrodnieniowa stawów to jedno z najczęściej występujących schorzeń obejmujących układ ruchu. Zmiany zwyrodnieniowe mogą lokalizować się w różnych miejscach, w tym nawet... Więcej Zwyrodnienie stawów – przyczyny, objawy i metody leczenia Czym zwyrodnienie stawów różni się od RZS? Zwyrodnienie stawów – przyczyny, objawy i metody leczenia Zwyrodnienie stawów to choroba atakująca stawy, głównie osób starszych. Cechuje się bólem, który na początku występuje wyłącznie podczas ruchów, a w zaawansowanej postaci dokucza... Więcej Ból kolana – przyczyny, leczenie, profilaktyka Jakie są przyczyny bólu kolan? Ból kolana – przyczyny, leczenie, profilaktyka Ból w kolanie potrafi zepsuć cały dzień – utrudnia swobodne poruszanie się i wywołuje spory dyskomfort. Jeśli utrzymuje się długo, tym bardziej obniża... Więcej Zapalenie stawu biodrowego – objawy, profilaktyka Ból biodra spowodowany zapaleniem stawu Zapalenie stawu biodrowego – objawy, profilaktyka Zapalenie stawu biodrowego, nazywane także przemijającym zapaleniem stawu biodrowego, to w miarę łagodna choroba zapalna stawu biodrowego, która pociąga za sobą silne dolegliwości... Więcej Bóle stawów u starszych osób – przyczyny oraz sposoby leczenia Mężczyzna cierpiący z powodu bólu stawów Bóle stawów u starszych osób – przyczyny oraz sposoby leczenia Bóle stawów to częsty problem ludzi w podeszłym wieku. Zazwyczaj powoduje je choroba zwyrodnieniowa stawów, ale nie jest to jedyne schorzenie układu ruchu,... Więcej Budowa kolana – z czego składa się i jak działa staw kolanowy? Z czego wynika ból kolana? Poznaj budowę kolana Budowa kolana – z czego składa się i jak działa staw kolanowy? Staw kolanowy (łac. articulatio genus) jest największym stawem człowieka, a jednocześnie jednym z najbardziej wrażliwych, o czym doskonale wie większość sportowców. Łączy kość... Więcej Ból bioder – jakie są przyczyny? Czy da się go uniknąć? Mężczyzna trzymający się za bolące biodro Ból bioder – jakie są przyczyny? Czy da się go uniknąć? Nadwyrężenie mięśni, zwyrodnienie stawu biodrowego, zapalenie mięśni lub ścięgien – to tylko niektóre z przypadłości, którym towarzyszy ból bioder promieniujący do innych partii... Więcej Ćwiczenia na kolana – jak zadbać o staw kolanowy? Starszy mężczyzna wykonujący ćwiczenia na kolano, wzmacnia staw kolanowy Ćwiczenia na kolana – jak zadbać o staw kolanowy? Staw kolanowy ze względu na budowę i pełnioną funkcję jest stale narażony na urazy i przeciążenia. Brak aktywności fizycznej, niezdrowa dieta, otyłość i... Więcej Kolagen na stawy – porównanie najpopularniejszych produktów Starszy mężczyzna wygrywający wyścig Kolagen na stawy – porównanie najpopularniejszych produktów Dolegliwości bólowe stawów to przypadłość, która zaliczana jest do najbardziej uciążliwych schorzeń utrudniających codzienne funkcjonowanie. Problemy ze stawami nie dotyczą wyłącznie osób starszych.... Więcej Dlaczego dbanie o stawy jest ważne? stawy osoby starszej Dlaczego dbanie o stawy jest ważne? W natłoku codziennych obowiązków nie zdajemy sobie sprawy z tego, że każdy, najdrobniejszy nawet ruch naszego ciała, wymaga pracy co najmniej kilku stawów.... Więcej Zadbaj o stawy w jesieni życia zdrowie a wiek Zadbaj o stawy w jesieni życia Dyskomfort wynikający z niewłaściwej pracy stawów może być niezwykle uciążliwy, zwłaszcza jeśli dotyka osób starszych. Utrudnia to realizację codziennych czynności, a niekiedy odbiera... Więcej Domowe sposoby na zdrowe stawy ćwiczenia w domu na stawy Domowe sposoby na zdrowe stawy Chociaż zdecydowana większość osób konsekwencje niewłaściwej pracy stawów kojarzy głównie z podeszłym wiekiem, to badania wykazują, że tego typu stan coraz częściej spotyka... Więcej