Ból kolana – przyczyny, leczenie, profilaktyka - 4Flex

Ból w kolanie potrafi zepsuć cały dzień – utrudnia swobodne poruszanie się i wywołuje spory dyskomfort. Jeśli utrzymuje się długo, tym bardziej obniża jakość życia chorego. Przyczyn bólu może być wiele, choć najczęstszą są drobne urazy i przeciążenia oraz choroba zwyrodnieniowa stawów. Co jeszcze wywołuje ból w kolanie? Jak go wyleczyć? W jaki sposób chronić staw kolanowy?

Spis treści:

Budowa kolana – jak zbudowany jest staw kolanowy?

Aby zrozumieć przyczynę bólu w kolanie, trzeba najpierw poznać jego budowę. Staw kolanowy bierze udział niemal we wszystkich ruchach (odpowiada za ruchy wielopłaszczyznowe1, np. góra-dół, prawo-lewo, wymachy itd.) wykonywanych w codziennych czynnościach. To sprawia, że jednocześnie jest najbardziej narażony na różnego rodzaju urazy, kontuzje i schorzenia.

Staw kolanowy jest skomplikowanym mechanizmem i do jego prawidłowego działania potrzebna jest współpraca wszystkich budujących go kości i tkanek miękkich, m.in. więzadeł. Poszczególne elementy tworzące staw kolanowy nieco różnią się między sobą – jedne są wyższe, drugie bardziej wystające, jeszcze inne – nieco mniej wypukłe1. To wskazuje m.in. na poziom skomplikowania w budowie tego stawu.

Podstawę stawu kolanowego tworzy2:

  • rzepka,
  • część kości udowej i piszczelowej.

Elementy te zespala ze sobą tzw. chrząstka stawowa. Dzięki niej kości mogą płynnie się poruszać, a obecność mazi stawowej daje dodatkowy poślizg i chroni kości przed tarciem2. Dlatego ubytki mazi stawowej mogą powodować ból w kolanie podczas ruchu.

Dość istotnym elementem tego stawu jest łękotka kolana. To chrząstka umiejscowiona między kością piszczelową a udową. W stawie występuje łękotka boczna i przyśrodkowa. Dzięki łękotce ciężar ciała jest równomiernie rozłożony3. Chrząstka bierze również udział w ruchach rotacyjnych zgiętego kolana2.

Wiedza o tym, jak zbudowane jest kolano, pomaga lepiej zrozumieć przyczynę bólu i dopasować odpowiednie leczenie.

Ból kolana – przyczyny

Przyczyn dolegliwości stawu kolanowego jest wiele. Najczęściej pojawia się ból pod kolanem lub w czasie zginania. Często może być on odczuwany również głęboko, wewnątrz kolana. Niekiedy towarzyszą mu dodatkowe objawy, np. obrzęk. Ból w kolanach najczęściej wiąże się ze schorzeniem lub urazem.

Czynniki, zwiększające ryzyko dolegliwości stawu kolanowego to4:

  • nadwaga – wpływa na nierównomierny rozkład nacisku, co powoduje przeciążenie stawu;
  • zmiany lub zaburzenia hormonalne – np. u kobiet w ciąży, na skutek większej demineralizacji pojawia się ryzyko rozwoju chorób układu kostnego;
  • sport – przy intensywnych treningach może dochodzić do przeciążenia stawu kolanowego lub urazów, spowodowanych np. niewłaściwą techniką. Na ból kolana najbardziej narażeni są m.in. biegacze, tenisiści czy narciarze.

Tendencję do schorzeń w obrębie kolan zwiększa również niewłaściwa dieta. Szczególnie gdy pojawiają się niedobory niektórych witamin i minerałów, zwłaszcza witaminy D i C4.

Ból kolana – w jakich schorzeniach się pojawia?

Najczęstszym schorzeniem dotyczącym kolan jest choroba zwyrodnieniowa. Rozwija się najczęściej u osób powyżej 45. roku życia. Może obejmować część przyśrodkową stawu kolanowego, rzepkowo-udową lub boczną4.

Charakterystyczna dla tej choroby jest sztywność stawów, pojawiająca się zwłaszcza po odpoczynku. Ból nasila się podczas wstawania oraz chodzenia po schodach. Może pojawić się uczucie “zablokowania” stawu4.

Inne schorzenia wymieniamy poniżej.

  • Zespół bólowy rzepki – dolegliwości bólowe nasilają się po zwiększonym wysiłku stawu kolanowego (np. bieganie lub spędzenie dużej ilości czasu w pozycji siedzącej)5.
  • Wady postawy, np. lordoza – wpływają na niewłaściwe ustawienie kończyn dolnych, co skutkuje m.in. nierównomiernym rozkładem ciężaru6.
  • Chondromalacja (zaburzenie chrząstki stawowej) – w przebiegu tego schorzenia poszczególne elementy stawu nachodzą na siebie i powodują tarcie, co wywołuje bó Pojawia się on zwłaszcza podczas poruszania się7.
  • Urazy łękotki kolana – w ich przebiegu często pojawia się obrzęk (np. opuchnięte kolana), występuje ból pod kolanem i pojawia się znaczne ograniczenie ruchomości całego stawu. W skrajnych sytuacjach może dojść do jego całkowitego zablokowania3.
  • Zwichnięcie lub skręcenie stawu kolanowego – poza bólem może pojawić się obrzęk i problemy z poruszaniem kończyną2.
  • Zapalenie kaletek maziowych – rolą kaletek jest zapewnienie bezpieczeństwa tym fragmentom stawu, które są najbardziej narażona na kontuzje. Nadmierne przeciążanie kolan może więc wywołać ich stan zapalny. Widoczne są również obrzęki kolan – kaletka zaczyna produkować zbyt dużą ilość płynu8, co z kolei może być widoczne jako opuchnięte kolana.

Ból kolan może wynikać również ze stanu zapalnego mazi stawowej9.

Co na bolące kolana? Leczenie

Leczenie bolących kolan zależy przede wszystkim od przyczyny. W przypadku schorzeń, takich jak np. choroba zwyrodnieniowa stawów lekarz, najczęściej zaleca przyjmowanie odpowiednich lekarstw10.

Przy większości dolegliwości w obrębie tego stawu konieczna jest rehabilitacja – w jej przebiegu wykonuje się odpowiednie ćwiczenia na kolana, przywracające właściwą sprawność2. Niekiedy konieczne jest chirurgiczne usunięcie fragmentów stawu lub proteza10. Korzystny wpływ może mieć również krioterapia – działa przeciwzapalnie, łagodzi dolegliwości bólowe i obrzęki11.

Jak wzmocnić kolana? Profilaktyka

Aby cieszyć się mocnymi i zdrowymi kolanami należy przede wszystkim zadbać o prawidłową masę ciała. Zbyt duży ciężar powoduje przemęczenie stawów i wpływa na niewłaściwy rozkład nacisku. Kolejna kwestią jest aktywność fizyczna – najlepiej wybrać sport, który nie obciąża kolan, np. pływanie. Pamiętaj również o odpowiednio urozmaiconej diecie12, bogatej w witaminę D i E.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

  1. Kosior, P., Kusz, D. „Odrębności anatomiczne i biomechaniczne kolana w aspekcie endoprotezoplastyki  stawu”, 2016., dostęp: 3.08.2021
  2. Urazy stawu kolanowego | Ortopedia – Medycyna Praktyczna dla pacjentów (mp.pl), dostęp: 3.08. 2021
  3. Uszkodzenia łąkotek | Ortopedia – Medycyna Praktyczna dla pacjentów (mp.pl), dostęp: 3.08.2021
  4. Kita, K., Sierakowski, S. i inni. “Choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych – epidemiologia, diagnostyka i leczenie”, Nowa Medycyna, 2002, 2.
  5. Knee Pain – American Family Physician, 2015, dostęp: 3.08.2021
  6. Zwierzchowska, A., Tuz, J. “Ocena wpływu krzywizn kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej na dolegliwości mięśniowo-szkieletowe u młodych osób”, Medycyna Pracy, 2018, 69, 1.
  7. Przyczyny bólu kolana | Reumatologia – Medycyna Praktyczna dla pacjentów (mp.pl), dostęp: 30.08.2021
  8. Zapalenie kaletek maziowych | Ortopedia – Medycyna Praktyczna dla pacjentów (mp.pl), dostęp: 3.08.2021
  9. Villa-Forte, A. „Pain in Multiple Joints”, MSD Manual Professional Version, 2021, dostęp: 24.11.2021
  10. Bóle kolan u osób w starszym wieku – jak im zaradzić? | Reumatologia – Medycyna Praktyczna dla pacjentów (mp.pl), dostęp: 3.08.2021
  11. Heider, R., Jarząb, S. “Stawy pod lupą – krioterapia”, Alter Ego Seniora, 2013, 2, 1.
  12. Choroba zwyrodnieniowa stawów | Reumatologia – Medycyna Praktyczna dla pacjentów (mp.pl), dostęp: 3.08.2021

Linia produktów 4flex

Kompleksowo

opakowanie 4Flex – 30 saszetek z proszkiem. Suplement diety na stawy z kolagenem dla dorosłych.

Kolagen Fortigel®

4Flex saszetki

Ze smakiem

opakowanie 4Flex o smaku czarnej porzeczki

Kolagen Fortigel® + witamina C

4Flex smakowy

Kompleksowo

Suplement diety 4Flex sport – łatwo przyswajany kolagen z l-karnityną. Produkt przeznaczony dla osób aktywnych i dbających o zdrowy tryb życia.

Wyjątkowe połączenie kolagenu i L-karnityny

4Flex Sport

Dojrzale

Suplement diety 4Flex silver na stawy. Kolagen nowej generacji z wapniem i witaminą D. Opakowanie 30 saszetek z proszkiem.

Kolagen Fortigel® + wapń + witamina D

4flex Silver

Czytaj więcej

Zdrowy kręgosłup na starość – jak zapobiegać schorzeniom? Zdrowy kręgosłup na starość - jak zapobiegać schorzeniom? Zdrowy kręgosłup na starość - jak zapobiegać schorzeniom? Kręgosłup i mięśnie grzbietu, które go otaczają, są narażone na duże obciążenia. Bardzo często bóle pleców dają o sobie znać w jesieni życia.... Więcej Zapalenie stawu łokciowego – jak zapobiegać? Zapalenie stawu łokciowego - jak zapobiegać Zapalenie stawu łokciowego - jak zapobiegać? Zapalenie stawu łokciowego najczęściej  przybiera postać zapalenia kaletki maziowej łokcia lub reumatoidalnego zapalenia stawów. [1] Oba schorzenia mogą powodować stan zapalny i obrzęk... Więcej Zapalenie stawu kolanowego – przyczyny, diagnostyka, metody leczenia Zapalenie stawu kolanowego - przyczyny, diagnostyka, metody leczenia Zapalenie stawu kolanowego - przyczyny, diagnostyka, metody leczenia Reumatoidalne zapalenie stawu kolanowego to najczęstsza choroba zapalna kolana, która może rozwinąć się już w młodym wieku. Jeśli nie jest leczona, może prowadzić... Więcej Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny, objawy i leczenie Reumatoidalne zapalenie stawów - przyczyny, objawy i leczenie Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny, objawy i leczenie Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), kiedyś nazywane gośćcem lub gośćcem przewlekle postępującym [1], to przewlekła choroba zapalna, która atakuje przede wszystkim stawy. Nieleczona może... Więcej Staw kolanowy: Budowa, funkcje i najczęstsze problemy zdrowotne Staw kolanowy- budowa, funkcje i najczęstsze problemy zdrowotne Staw kolanowy: Budowa, funkcje i najczęstsze problemy zdrowotne Staw kolanowy, czyli największy staw w organizmie człowieka, jest skomplikowany pod względem swojej budowy. Z tego powodu jest narażony na różnego typu urazy... Więcej Ból stawu skokowego: przyczyny, objawy i metody łagodzenia Ból stawu skokowego - przyczyny, objawy i metody łagodzenia Ból stawu skokowego: przyczyny, objawy i metody łagodzenia Ból stawu skokowego może utrudniać normalne funkcjonowanie i w zależności od przyczyny może przybierać różne nasilenie. Kontuzja stawu skokowego jest często spotykana, ponieważ... Więcej Staw barkowy: anatomia, funkcje i najczęstsze problemy zdrowotne Staw barkowy: Anatomia, funkcje i najczęstsze problemy zdrowotne Staw barkowy: anatomia, funkcje i najczęstsze problemy zdrowotne Ból barku może wynikać z różnych schorzeń i nie zawsze ma taką samą przyczynę. Warto dowiedzieć się, co może go powodować, ponieważ leczenie... Więcej Ból kręgosłupa piersiowego – przyczyny, objawy, sposoby leczenia Ból kręgosłupa piersiowego – przyczyny, objawy, sposoby leczenia Ból kręgosłupa piersiowego – przyczyny, objawy, sposoby leczenia Ból pleców w odcinku piersiowym to powszechnie występujący problem, który dotknąć może każdego bez względu na wiek. Pojawić się może między innymi u... Więcej Ból kręgosłupa – przyczyny, objawy, rodzaje, leczenie Ból kręgosłupa – przyczyny, objawy, rodzaje, leczenie Ból kręgosłupa – przyczyny, objawy, rodzaje, leczenie Ból kręgosłupa to powszechny problem zdrowotny, który dotyka ludzi w różnym wieku. Prawdopodobnie większość społeczeństwa na jakimś etapie życia doświadczy bólu pleców. Może... Więcej Ból kręgosłupa w odcinku szyjnym – przyczyny, leczenie, profilaktyka Ból kręgosłupa w odcinku szyjnym – przyczyny, leczenie, profilaktyka Ból kręgosłupa w odcinku szyjnym – przyczyny, leczenie, profilaktyka Dolegliwości bólowe kręgosłupa szyjnego występują powszechnie i dotyczą coraz młodszych osób. Stanowią duży problem epidemiologiczny mający nawrotowy i przewlekły charakter. Przyczyn bólu kręgosłupa... Więcej Przeciążone stawy – przyczyny, objawy oraz co powodują Przeciążone stawy – przyczyny, objawy oraz co powodują Przeciążone stawy – przyczyny, objawy oraz co powodują Stawy u człowieka to najbardziej ruchome i zarazem najbardziej złożone połączenia kości. Pojawiające się w ich obrębie dolegliwości bólowe mogą wywoływać obawę, że... Więcej Chrząstka stawowa – czym jest i jaką pełni funkcję oraz jak o nią dbać? Chrząstka stawowa – czym jest i jaką pełni funkcję oraz jak o nią dbać Chrząstka stawowa – czym jest i jaką pełni funkcję oraz jak o nią dbać? Uszkodzenie chrząstki stawowej kolan, bioder, barków i innych stawów to powszechny problem, który dotyczy ludzi w różnym wieku. Choć przyczyny uszkodzenia chrząstki są... Więcej Ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym – przyczyny, leczenie i profilaktyka Ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym – przyczyny, leczenie i profilaktyka Ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym – przyczyny, leczenie i profilaktyka Bóle zlokalizowane w dolnym odcinku kręgosłupa zwykło się nazywać bólami krzyża. Są to jedne z najczęstszych dolegliwości występujących u człowieka, a ich częstość... Więcej Bóle mięśni – przyczyny i sposoby radzenia sobie z problemem Bóle mięśni - przyczyny i sposoby radzenia sobie z problemem Bóle mięśni – przyczyny i sposoby radzenia sobie z problemem Ból pochodzenia mięśniowego to powszechny problem, który dotyczy ludzi w różnym wieku. Większość dorosłych doświadczyła jednego lub więcej epizodów bólu mięśniowo-szkieletowego, będącego skutkiem... Więcej Kolagen – czym jest i jaką pełni funkcję w organizmie? Kolagen – czym jest i jaką pełni funkcję w organizmie Kolagen – czym jest i jaką pełni funkcję w organizmie? Kolagen to substancja naturalnie występująca w ludzkim organizmie, wykazująca wiele właściwości zdrowotnych i szerokie spektrum działania. Zapewnia jędrność i elastyczność skórze, a włosy... Więcej Maź stawowa – czym jest i jaką pełni rolę? Maź stawowa – czym jest i jaką pełni rolę? Maź stawowa – czym jest i jaką pełni rolę? Maź stawowa to substancja, która przez smarowanie powierzchni chrząstek zmniejsza tarcie w stawach, dzięki czemu mogą one zapewniać ruchomość składnikom szkieletu. Kiedy ilość... Więcej Bóle stawów – przyczyny i sposoby radzenia sobie z problemem Grafika przedstawia rehabilitację wywołaną bólem stawów Bóle stawów – przyczyny i sposoby radzenia sobie z problemem Ostry ból jednego lub kilku stawów może mieć różnorakie podłoże. Jedną z możliwych przyczyn bólu stawów jest choroba zwyrodnieniowa. Dolegliwości ze strony stawów... Więcej Ból stawu krzyżowo-biodrowego – przyczyny, sposoby radzenia sobie z problemem Grafika przedstawia osobę trzymającą się za odcinek krzyżowo- biodrowy Ból stawu krzyżowo-biodrowego – przyczyny, sposoby radzenia sobie z problemem Ból stawu krzyżowo-biodrowego odczuwany w okolicy lędźwiowego odcinka kręgosłupa jest bardzo uciążliwy i utrudnia normalne funkcjonowanie. Często utożsamiany jest z rwą kulszową, z... Więcej Staw ramienny – rodzaj, budowa i funkcje Staw ramienny – rodzaj, budowa i funkcje Staw ramienny – rodzaj, budowa i funkcje Staw ramienny jest jedną ze struktur budujących bark. Połączony jest wraz ze stawem barkowo-obojczykowym. Pozostałe elementy, tworzące bark, to m.in. kość ramienna, łopatka... Więcej Ból łokcia – przyczyny, leczenie Ból łokcia - przyczyny, leczenie Ból łokcia – przyczyny, leczenie Ból łokcia może być odczuwany przy jego zginaniu lub prostowaniu, podnoszeniu ciężkich przedmiotów, angażowaniu go do wykonywania czynności, a nawet w spoczynku. W... Więcej Rodzaje stawów w ciele człowieka oraz ich funkcje Poznaj rodzaje stawów w ciele człowieka Rodzaje stawów w ciele człowieka oraz ich funkcje Stawy u człowieka, czyli połączenia maziowe, to najbardziej ruchome i jednocześnie najbardziej złożone połączenia kości1. Stanowią element odpowiedzialny za wykonywanie podstawowych ruchów oraz... Więcej Ból nadgarstka – przyczyny, objawy, leczenie Wizyta u lekarza z powodu bólu nadgarstka Ból nadgarstka – przyczyny, objawy, leczenie Ból nadgarstka i okolic może mieć etiologię urazową lub nieurazową. Zbudowany z wielu drobnych stawów nadgarstek stale narażony jest na przeciążenia i urazy,... Więcej Strzelające stawy – co robić, gdy stają się problemem? Czy strzelające stawy występują tylko u osób starszych? Strzelające stawy – co robić, gdy stają się problemem? Stawy umożliwiają wykonywanie złożonych ruchów i są intensywnie zaangażowane każdego dnia. Dodatkowo, pod wpływem różnych czynników (np. ubogiej diety, papierosów czy starzenia się)... Więcej Zwyrodnienie stawu biodrowego – objawy, przyczyny, techniki leczenia Lekarz diagnozuje dolegliwości biodrowe Zwyrodnienie stawu biodrowego – objawy, przyczyny, techniki leczenia Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych jest powszechnie uznawana za schorzenie wieku starszego, a w praktyce coraz częściej dotyka także ludzi młodych. Nadwaga, brak aktywności... Więcej Zwyrodnienie stawu kolanowego – diagnostyka oraz metody leczenia gonartrozy Co to jest gonartroza? Zwyrodnienie stawu kolanowego – diagnostyka oraz metody leczenia gonartrozy Gonartroza to postępująca choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego, która w zaawansowanej postaci może prowadzić nawet do niepełnosprawności. Właściwie dobrane leczenie oraz rehabilitacja mogą jednak... Więcej Zwyrodnienie stawu barkowego – przyczyny powstawania i leczenie Lekarz diagnozujący zwyrodnienie stawu barkowego Zwyrodnienie stawu barkowego – przyczyny powstawania i leczenie Choroba zwyrodnieniowa stawów to jedno z najczęściej występujących schorzeń obejmujących układ ruchu. Zmiany zwyrodnieniowe mogą lokalizować się w różnych miejscach, w tym nawet... Więcej Zwyrodnienie stawów – przyczyny, objawy i metody leczenia Czym zwyrodnienie stawów różni się od RZS? Zwyrodnienie stawów – przyczyny, objawy i metody leczenia Zwyrodnienie stawów to choroba atakująca stawy, głównie osób starszych. Cechuje się bólem, który na początku występuje wyłącznie podczas ruchów, a w zaawansowanej postaci dokucza... Więcej Ból kolana – przyczyny, leczenie, profilaktyka Jakie są przyczyny bólu kolan? Ból kolana – przyczyny, leczenie, profilaktyka Ból w kolanie potrafi zepsuć cały dzień – utrudnia swobodne poruszanie się i wywołuje spory dyskomfort. Jeśli utrzymuje się długo, tym bardziej obniża... Więcej Zapalenie stawu biodrowego – objawy, profilaktyka Ból biodra spowodowany zapaleniem stawu Zapalenie stawu biodrowego – objawy, profilaktyka Zapalenie stawu biodrowego, nazywane także przemijającym zapaleniem stawu biodrowego, to w miarę łagodna choroba zapalna stawu biodrowego, która pociąga za sobą silne dolegliwości... Więcej Bóle stawów u starszych osób – przyczyny oraz sposoby leczenia Mężczyzna cierpiący z powodu bólu stawów Bóle stawów u starszych osób – przyczyny oraz sposoby leczenia Bóle stawów to częsty problem ludzi w podeszłym wieku. Zazwyczaj powoduje je choroba zwyrodnieniowa stawów, ale nie jest to jedyne schorzenie układu ruchu,... Więcej