Strzelające stawy – co robić, gdy stają się problemem?

Stawy umożliwiają wykonywanie złożonych ruchów i są intensywnie zaangażowane każdego dnia. Dodatkowo, pod wpływem różnych czynników (np. ubogiej diety, papierosów czy starzenia się) tracą minerały, co osłabia ich kondycję. Jednym z sygnałów świadczących o ich pogorszonym stanie jest dolegliwość określana jako strzelające stawy.

Jakie są przyczyny strzelających stawów? Jak je leczyć? Co robić, gdy pojawią się bóle stawów?

Spis treści:

• Stawy – na jakie dolegliwości są narażone? O czym świadczą bóle stawów?
• Reumatoidalne zapalenie stawów
• Choroba zwyrodnieniowa stawów
• Strzelające stawy – co jest przyczyną?
• Strzelające stawy u dzieci
• Strzelające stawy – jakie badania wykonać?
• Strzelające stawy – jak leczyć?
• Strzelające stawy – co jeść?
• Jak dbać o stawy?

Stawy – na jakie dolegliwości są narażone? O czym świadczą bóle stawów?

Dolegliwości płynące ze strony stawów mogą wynikać zarówno z urazów, jak i rozwijających się zmian chorobowych. Wśród urazów stawów wyróżnia się¹:

• skręcenie – uraz ten jest wynikiem wykonania ruchu, przekraczającego możliwości danego stawu;
• naderwanie;
• zwichnięcie – uraz ten powoduje przerwanie więzadeł;
• zwichnięcie rzepki.

Niemal każdy uraz w obrębie danego stawu powoduje jego destabilizację. W zależności od czynników specyficznych urazu oraz jego postaci destabilizacja może być niewielka lub być znacznie odczuwana¹ przez chorego.

Z kolei choroby typowe dla stawów to przede wszystkim ich reumatoidalne zapalenie² (RZS) oraz stany zwyrodnieniowe³.

Reumatoidalne zapalenie stawów

RZS jest schorzeniem postępującym, o charakterze zapalnym. Choroba stopniowo niszczy stawy, ograniczając m.in. ich ruchomość, a w dalszej konsekwencji może skutkować trwałą niepełnosprawnością.²

Choroba zwyrodnieniowa stawów

Choroba zwyrodnieniowa stawów również należy do schorzeń o charakterze postępującym. Jej najczęstszą przyczyną są przeciążenia powstające pod wpływem różnych czynników. Schorzenie wiąże się ze sztywnością stawów, ograniczeniem ich ruchomości, trzeszczeniem oraz wysiękami.³

Strzelające stawy – co jest przyczyną?

Objaw strzelających stawów jest przede wszystkim charakterystyczny dla choroby zwyrodnieniowej. W związku z tym, czynniki sprzyjające rozwojowi schorzenia, jednocześnie stanowią zagrożenie dla wystąpienia dolegliwości, jaką są strzelające stawy. Do tych czynników zalicza się³:

• aktywność fizyczną,
• nadwagę,
• powtarzające się obciążenia, na skutek np. wykonywanej pracy zawodowej,
• wady anatomiczne w budowie stawu,
• ubytki kolagenu.⁴

Bezpośrednią przyczyną stanów zwyrodnieniowych jest nadmierne przeciążenie stawu. Choroba może rozwijać się także na skutek zmian biochemicznych, zachodzących w obrębie komórek stawu.³

Zwyrodnienie stawów powoduje³:

• dolegliwości bólowe o różnym natężeniu (początkowo tylko podczas aktywności fizycznej, później – również w czasie spoczynku),
• sztywność stawów oraz ograniczenie ich ruchomości,
• charakterystyczne trzeszczenie stawów³, określane także jako strzelające stawy.

Jednym z czynników zwiększających ryzyko choroby jest starszy wiek.³ Dlatego też mogą pojawiać się bóle stawów u osób starszych, związane ze zmianami zwyrodnieniowymi.

Strzelające stawy u dzieci

Strzelające stawy u dzieci zwykle są sygnałem zachodzących zmian hormonalnych w organizmie dziecka, związanych z procesem wzrastania. Zmiany te prowadzą do tzw. relaksacji więzadłowej, odpowiedzialnej za objaw strzelających stawów.⁵

Strzelające stawy u dzieci nie stanowią powodu do niepokoju – o ile nie pojawiają się dolegliwości bólowe lub problemy z ruchomością stawu.⁵

Strzelające stawy – jakie badania wykonać?

Badanie strzelających stawów w kierunku choroby zwyrodnieniowej (bądź ustalenia innej przyczyny) obejmuje zawsze badanie podmiotowe oraz obrazowe. Badania podmiotowe obejmują m.in. oględziny stawu, zlokalizowanie miejsca bólu oraz ocenę³:

• zakresu ruchomości,
• siły mięśniowej,
• stabilności stawu,
• postawy ciała oraz motoryki.

Podstawowym badaniem obrazowym jest RTG danego stawu. W razie konieczności lekarz zaleca badania uzupełniające, np. USG czy tomografię komputerową.³

Strzelające stawy – jak leczyć?

Leczenie stawów, ze względu na postępujących charakter choroby, zwykle opiera się na metodach zachowawczych. W terapii strzelających stawów jednym z kluczowych elementów jest rehabilitacja. Dodatkowo zaleca się wykonywanie innej, wybranej przez siebie aktywności fizycznej.⁶

Niekiedy w leczeniu stosuje się także metody fizykoterapeutyczne, np.⁶:

• krioterapię,
• pole

Celem terapii jest przede wszystkim złagodzenie dolegliwości bólowych, wzmocnienie mięśni oraz dbanie o jak największy, możliwy zakres ruchu.⁶

Strzelające stawy – co jeść?

Na kondycję stawów duży wpływ ma również dieta. W przypadku problemów ze stawami w codziennym odżywianiu się należy ograniczyć m.in. tłuszcze zwierzęce (np. masło, boczek, sery żółte). W zamian za to warto dostarczać do organizmu tłuszcz rybny (np. makrela).⁷

Ponadto do swojej diety warto wdrożyć chude mięso, rośliny strączkowe, orzechy, pestki oraz pełnozbożowe produkty.⁷

Jak dbać o stawy?

Aby zadbać o stawy należy pamiętać o dwóch najważniejszych filarach – diecie⁷ oraz aktywności fizycznej⁸.

Choć paradoksalne nadmierna aktywność fizyczna może doprowadzić do rozwoju zmian zwyrodnieniowych (przeciążenia)³, to jednak dla zachowania dobrej kondycji stawów wskazany jest ruch. Aktywność fizyczna pobudza odżywianie organizmu i przyczynia się do lepszego funkcjonowania gospodarki wapniowej.⁸

Kondycję stawów warto wspomóc również dodatkową suplementacją kolagenu. Jest to podstawowy budulec stawów, którego ilość w organizmie maleje wraz z wiekiem. Powoduje to osłabienie m.in. chrząstki stawowej i pogarsza funkcję wszystkich stawów.⁴

Kolagen na stawy zalecany jest wszystkim osobom narażonym na większą utratę tego białka (np. w wyniku starzenia się organizmu).

Suplementy, takie jak np. 4Flex Silver, wspierają ich dobrą kondycję. 4Flex Silver suplement diety stanowi połączenie aż 5g opatentowanego kolagenu Fortigel, zamkniętego w jednej saszetce wraz z witaminą D.⁹

4Flex Silver suplement diety pomaga zachować dobrą kondycję stawów i kości oraz wspiera funkcjonowanie mięśni. Preparat ma postać sproszkowaną, dzięki czemu jest wygodny w suplementacji.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

1.  Libura M., Urazy stawu kolanowego, Medycyna Praktyczna, 2015, dostęp: 26.01.2022.
2. Wisłowska M. i inni, Jakość życia zależna od zdrowia u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów, Reumatologia, 48, 2010.
3.  Klimiuk P., Kuryliszyn-Moskal A., Choroba zwyrodnieniowa stawów, Reumatologia, 2016.
4. Zuchowski A., Nowicka-Zuchowska A., Kolagen – rola w organizmie i skutki niedoboru, Lek w Polsce, 2019.
5.  Bilski P., Co może być przyczyną „strzelania” w stawach u 9-letniego dziecka? Jakie jest postępowanie?, Medycyna Praktyczna, 2014, dostęp: 26.01.2022.
6. Mirska A. i inni, Łagodny zespół hipermobilności stawów (BHJS), Neurologia Dziecięca, 2011.
7. Wolnicka K., Jak się odżywiać, by mieć zdrowe stawy?, Medycyna Praktyczna, 2015, dostęp: 26.01.2022.
8. Kolana lubią ruch, Medycyna Praktyczna, 2020, dostęp: 26.01.2022.
9.  4Flex Silver (preparat złożony) – proszek, Medycyna Praktyczna, dostęp: 15.02.2022